Bomen in de woestijn

Is landbouw een middel of een doel? Volgens Bert de Graaff is landbouw een middel, het doel is ontwikkeling van mensen en gemeenschappen. De voorzitter van Vriendenkring SEKEM vertelde met passie over het werk van Ibrahim Abouleish, die in 1977 met de aankoop van 50 ha. woestijn SEKEM start. Samen met Bedoeïenen plantte hij bomen. Nu is de methode SEKEM een voorbeeld voor andere projecten en initiatieven. Daarover gingen de deelnemers tijdens deze door Partin georganiseerde workshop met elkaar in gesprek.

Visioen
Voordat Bert de Graaff ingaat op de succesfactoren van SEKEM, benadrukt hij allereerst dat ieder project anders is, want andere mensen, andere aanleiding, andere landen en cultuur. Daarnaast is het ‘ontwikkelpad’ bochtig met onvoorziene problemen, maar ook onvoorziene kansen. Het levensverhaal van Ibrahim Abouleish is een verhaal over een man met een visioen. Een visioen van een woestijn met water, bomen, dieren, mensen, zang, cultuur en kunst. Na studie en carrière in Europa ging hij terug naar Egypte en maakte plannen voor biodynamische landbouw, fair trade met winst voor ontwikkeling mensen. Experts zeiden dat dit echt niet kon, maar hij zette door.

Nu is SEKEM, wat kracht van de zon betekent, een holding gebaseerd op de principes van de economy of love. De onderneming met 2.000 medewerkers heeft zo’n 1.000 ha landbouwgrond en verwerkt de producten in eigen beheer. Afzetmarkten o.a. in de Verenigde Staten van Amerika en Duitsland met een omzet van zo’n 25 miljoen euro. De onderneming ondersteunt de SEKEM Development Foundation, die scholing voor kinderen van 4 tot 18 jaar, medische voorzieningen en culturele activiteiten organiseert.

Voorbeeld
SEKEM deelt graag haar kennis. Vooral herbebossing, compostering en pesticidevrij telen van gewassen zijn veel gevraagde onderwerpen. Ad Groeneveld (Welzijn Wajir) vertelde hoe een excursie naar Egypte de mensen in Kenia inspireerde. Ook andere organisaties bezochten SEKEM. De aanpak kent vele volgers. Ieder in aangepaste vorm. Maar belangrijk is in elk geval – en dat kwam ook uit de reacties van de deelnemende particuliere initiatieven (PI) actief in internationale samenwerking – een bottom-up aanpak, stapje voor stapje gaan, vergeet de bewustwordings- en gemeenschapsprocessen niet, denk aan educatie en training, werk vanuit committent en met betrokkenheid van de lokale bevolking en houdt rekening dat het een lang termijnproject is.

Van de andere kant kwamen vragen over lokale markt versus export, voedselzekerheid versus vermarkting en wereldhandel versus fair trade. Daarover is het laatste woord nog niet gezegd. Maar dankzij het mooie voorbeeld van SEKEM kan de uitwisseling over landbouw als middel om armoede te verminderen alleen maar groeien. En daardoor uiteindelijk de armoede zelf. Veel leden van Partin werken daaraan mee.

 

Tekst: Yvonne van Driel
Foto: Vriendenkring SEKEM (Egypte)

Partin organiseert maandelijks een webinar, workshop of online bijeenkomst. Het volgend webinar ‘Van vraag tot voorstel’ is op 13 juli. Ga naar onze agenda voor meer informatie.