Skip to content

TOOLKIT
—————
beleid kinderbescherming

VOOR KLEINE GOEDE DOELEN

Foto (web) 2 (4)
EEN GOED BELEID VERKLEINT DE KANS OP SCHENDING VAN KINDERRECHTEN
Kinderen hebben de toekomst. En verdienen alle kansen om hun eigen toekomst waar te maken. Veel organisaties werken dan ook aan die kansen. Wereldwijd. En dat is goed.
 
Maar werken met kinderen vraagt extra aandacht. Aandacht voor hun kwetsbaarheid. En aandacht voor de rechten van het kind. Het recht om op te groeien in een veilige omgeving, vrij van ongewenst gedrag, schending van hun privacy, mishandeling en misbruik.
 
Vaak denken we dat wel goed doen. Dat we voldoende veiligheid binnen onze organisatie bieden. Maar beleidsregels daarover opstellen is beter.  Een duidelijk en goed nageleefd kinderbeschermingsbeleid verkleint namelijk de kans op misbruik en andere schade bij de kinderen. Kinderen die aan jullie zorgen of die van jullie partnerorganisatie zijn toevertrouwd. 
 
Met deze toolkit maken jullie een eenvoudig kinderbeschermingsbeleid. Zonder de belangrijkste zaken te vergeten. Wel zo fijn.
 

BELEID KINDERBESCHERMING 

VOOR ORGANISATIES DIE WERKEN MET KINDEREN

Alle kinderen hebben het recht op veiligheid. Dit is vastgelegd in het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind. Kinderen die opgroeien in moeilijke omstandigheden zijn vaak extra kwetsbaar. Ook deze kinderen hebben het recht om op te groeien in een veilige omgeving, vrij van onder andere ongewenst gedrag, schending van hun privacy, mishandeling en misbruik.

Vaak denken we dat mondelinge afspraken of ongeschreven regels voldoende zijn om kinderen binnen onze eigen organisaties veiligheid te bieden. Toch is het belangrijk om alle ongeschreven regels te veranderen in geschreven regels. Ook wanneer deze misschien vanzelfsprekend lijken.

Een duidelijk en goed nageleefd kinderbeschermingsbeleid verkleint de kans op misbruik en andere schade bij de kinderen die aan jullie zorgen of die van jullie partnerorganisatie zijn toevertrouwd.

Wat is een kinderbeschermingsbeleid?
Een kinderbeschermingsbeleid geeft weer wat er van uw werknemer of vrijwilliger verwacht wordt in de omgang met kinderen, maar ook wat de werknemer/vrijwilliger van jullie als organisatie mag verwachten.

Deze toolkit gaat zowel over beleid van jullie (Nederlandse) organisatie als die van jullie lokale partnerorganisatie. Afhankelijk van hoe jullie werken, kunnen jullie delen van deze toolkit gebruiken voor jullie eigen organisatie en die van jullie partnerorganisatie.

Wat moet er in een kinderbeschermingsbeleid beleid staan?

Voorbeelden van een kinderbeschermingsbeleid
Een kinderbeschermingsbeleid is best een fors document als jullie alles goed willen regelen. Een voorbeeld van een goed kinderbeschermingsbeleid vinden jullie hier.

Hoewel alle onderdelen die erin staan noodzakelijk zijn voor een gedegen beleid, kan het ook wat eenvoudiger. Hier vinden jullie een ingekorte (Engelstalig) wordversie met een basistekst van ruim drie pagina’s en een aantal belangrijke bijlagen. Neem het document rustig door en gebruik het als handvat. En pas het aan jullie eigen activiteiten, projecten en doelgroep(en).

Tenslotte moet het een gebruiksvriendelijke en handzaam beleid zijn dat eenvoudig is te raadplegen.

Bij alle stappen is belangrijk om het gehele team mee te nemen. Natuurlijk kunnen de uitkomsten voor jullie partnerorganisatie anders zijn, dan die van jullie eigen stichting. Ga ook daarover in gesprek.

Maak een risicoanalyse voor het opstellen van het beleid
Een risicoanalyse ondersteunt jullie organisatie bij het beoordelen van sterke punten en risico’s met betrekking tot veiligheid, inclusief beleid, procedures, personeel en programma’s. Ook wordt er wordt gekeken naar de kwetsbaarheid binnen de organisatie. Waar kan het fout gaan? Waar moet op gelet worden? Of verbeterd.

Belangrijk bij de bescherming van kinderen is dat personeel en vrijwilligers signalen van kindermishandeling (waaronder seksueel misbruik) herkennen. Signalen die mogelijk wijzen op kindermisbruik of -mishandeling moeten in deze analyse meegenomen worden. In de toolkit vinden jullie een aantal signalen van kindermishandeling bij zowel het kind als bij een verzorger. Deze signalen zijn natuurlijk ook opgenomen in het beleid zelf.

Besteed aandacht aan voorlichting en screening
Niet alleen moet iedereen binnen de organisatie de signalen van kindermishandeling herkennen, zij moeten ook weten wat zij moeten doen. En dat er een aanspreekpunt voor het kinderbeschermingsbeleid is. Daarover dient het personeel, de vrijwilligers, ouders/verzorgers en kinderen (op een kindvriendelijke manier) te worden voorgelicht/getraind.

Ook is het belangrijk om nieuwe werknemers en vrijwilligers te screenen. Dit om te voorkomen dat iemand die reeds eerder betrokken was bij misstanden met kinderen ergens anders met kinderen gaat werken. Vraag en check referenties en laat elke (nieuwe) vrijwilliger, personeelslid en bestuurslid een VOG (verklaring omtrent gedrag) aanvragen.

Dankzij de Regeling Gratis VOG is het aanvragen van VOG’s voor vrijwilligers kosteloos. Je organisatie hoeft alleen eHerkenning aan te schaffen en de vrijwilliger moet DigiD gebruiken bij de aanvraag. Er zijn wel (eenmalige) kosten verbonden met het aanschaffen van eHerkenning. 

Het kinderbeschermingsbeleid is opgesteld. Wat nu?
Jullie beleid is klaar. Alles is gecheckt. Nu komt het aan op het naleven van het beleid. Wat we al eerder schreven, het document moet niet in een vergeten la belanden. Het is noodzakelijk om het gesprek over het kinderbeschermingsbeleid aan te blijven gaan. Laat het thema regelmatig terug keren. Bijvoorbeeld in teamoverleggen of tijdens een opfristraining. En communiceer.

Wat te doen bij vermoedens van misbruik?
Hoe gaan jullie in gesprek met een kind? In deze documenten van ICDI (bijlage 1 en bijlage 2) vinden jullie tips om het gesprek aan te gaan bij vermoedens van misbruik en tips hoe te handelen. 

Kinderen met een beperking
In de Disability-inclusive Child safeguarding Toolkit, ontwikkeld door Save the Children en Able Child Africa in 2021, staat een iets meer uitgebreide risico assessment dat gebruikt kan worden bij het ontwikkelen van programma’s (pg 13-14). Deze assessment zoomt in op programma’s waar kinderen met een handicap bij betrokken zijn, maar over het algemeen geldt het ook voor programma’s met kinderen zonder handicap.

Waar kunnen vrijwilligers vermoedens van kindermisbruik in het buitenland melden?
Naar schatting zijn wereldwijd jaarlijks 1,2 miljoen kinderen slachtoffer van seksuele uitbuiting. In het buitenland weten reizigers vaak niet waar zij vermoedens van kindermisbruik kunnen melden. Dat kan (anoniem) op de meldingswebsite Don’t Look Away.

Vragen?
Met alle vragen kunnen jullie terecht bij de Kinderrechten Helpdesk van Defence for Children: info@defenceforchildren.nl.


Download de complete toolkit met alle checklists en nog veel meer interessante en relevante links.  

DOWNLOAD HIER DE TOOLKIT