Knorrende magen en werkende moeders
Verhaal genomineerd voor de Partin Prijs 2016 (gesponsord door de ASN Bank)
De haan kraait nog, als Irene al aan de slag gaat. Vóórdat de kinderen zo meteen komen, moet de compound netjes zijn. Met dochtertje Tracy in een handdoek op haar rug, veegt de jonge moeder met een bezem van takjes verloren houtskooltjes, grassprieten en as bij elkaar.
Het is haar eerste dag als babysitter bij het babysitter centre van Mama and Me Uganda. Ook Mathilda werkt er vandaag voor het eerst. Best spannend, want de andere moeders werken er al veel langer. Mathilda’s naam staat vandaag op het bord achter ‘cooking meals’, haar taak voor deze dag. Een dagtaak kun je het wel noemen, koken voor meer dan vijfentwintig kinderen en vier babysitters. Om te beginnen moeten de kooltjes in de stoof goed branden. De pan met maïsmeel, voor de ontbijt-pap, is de dag van te voren al klaar gezet. O wee, als je eens wat laat bent in de ochtend, dan laat die bende peuters en kleuters met hun knorrende magen wel van zich horen! Ook vandaag duurt het kleine Otim allemaal wat te lang, en terwijl Mathilde éven niet oplet, besluit hij het kookproces persoonlijk wat te versnellen. Hij weet goed dat hij niet bij het vuur mag komen, en let dan ook goed op dat niemand hem ziet terwijl hij eventjes in de pap roert.
Wanneer de kinderen ’s ochtends bij het babysitter centre arriveren, dragen ze één bonte verzameling van broeken, jurkjes, truien en rompers. Van een enkel kledingstuk is nauwelijks nog te zien wat het ooit geweest moet zijn. Nieuwere kledingstukken worden door de meeste moeders netjes bewaard voor de zondag.
Vandaag is het Lake’s taak om na het ontbijt alle vol gemorste kleertjes te wassen, en ervoor te zorgen dat ze ’s avonds weer schoon én droog met de kinderen mee naar huis kunnen als zij weer door hun moeders worden opgehaald. De rest van de dag lijken de kinderen wel kleine miniatuurversies van de babysitters, allen in een oranje uniformpje gestoken.
Lake werkt al langere tijd als babysitter in het project en draagt het herkenbare oranje Mama and Me-shirt, waarvan de letters inmiddels al een beetje vervagen. Lake vindt dat niet zo erg. Ze heeft nooit leren lezen en als ze met haar sterke handen zelfs letters van een shirt af kan wassen, zal de was zeker schoon zijn!
Toch moedigt Olivia, de social worker, haar aan om te leren lezen. En te leren schrijven: te beginnen met de eigen naam. Lake vindt het jammer dat ze nooit de kans heeft gehad om naar school te gaan. Eerst was er oorlog en ze werd al jong moeder. Maar de afgelopen tijd heeft ze in elk geval behoorlijk wat Engels geleerd. Bij het babysitter centre klinken zoveel verschillende talen. De moeders uit de wijk komen uit allerlei windstreken en niet iedereen kon haar eigen taal verstaan. Zeker nu Lake deelneemt aan de kapperscursus, en binnenkort hopelijk haar eerste klanten zal krijgen, is dit wel zo belangrijk. Ze kijkt nu alweer uit naar vanmiddag. Wanneer de kinderen een dutje doen, sluit zij zich bij de andere moeders aan in het houten, blauwgeverfde kapperszaakje pal naast het babysitter centre. Roetsj roetsj zullen haar handen strengen van zwart touw in het haar van een medecursist vlechten. En met een beetje geluk, doet diegene het daarna ook bij haar.
De moeders die niet als babysitter werken, gaan meestal naar de stad voor werk. Vaak moeten ze daar smerig en slecht betaald werk doen. Soms is er helemaal geen werk en keren ze met lege handen terug. Gelukkig hebben hun kinderen die dag dan toch een goede maaltijd gehad en hoefden ze niet alleen thuis te blijven. Door het leren van het kappersvak of kleding naaien, maar ook over zaken als geld sparen, hoeven de moeders in de toekomst misschien niet meer op de bonnefooi naar de stad voor smerig werk dat dichtbij uitbuiting komt. Het belangrijkste is dat ze zelf voor hun kindje kunnen blijven zorgen, vandaag én in de toekomst.