Rollende knikkers – actief leren in Ghana
Verhaal genomineerd voor de Partin Prijs 2016 (gesponsord door de ASN Bank)
Vol trots strijkt Kwaku nog eens met zijn hand over de kleurige lak van de knikkerbaan. Hij probeert of de schuif waaronder de knikkers bewaard worden wel soepel glijdt. Hij is blij met het mooie leermiddel.
Straks gaan leermiddelen zoals de bouwblokken, de puzzels, de kleurentoren naar een school in de buurt van Kumasi. In gedachten ziet hij voor zich hoe kinderen proberen de knikkers door het poortje met het hoogste cijfer te rollen. Hoe ze de punten bij elkaar optellen en de resultaten met elkaar vergelijken. Het is zijn droom dat kinderen op school zo veel mogelijk leren door te spelen en zelf actief te zijn.
Kwaku herinnert zich nog zo goed hoe moeilijk hij het vond om de hele dag op school stil te zitten, te luisteren en na te zeggen wat de leerkracht zei. Inmiddels weet Kwaku dat deze onderwijsvorm niet erg effectief is. Actief meedoen van de leerling vergroot het leerproces.
Kwaku is een vakman in het werken met hout. Hij werkt voor de Ghanese Stichting AMO. AMO staat voor ‘Agodi Ma Osuahu’, wat ‘leren door te spelen’ betekent. Het AMO Programme heeft als doel de kwaliteit van het onderwijs in Ghana te verbeteren door leermiddelen te produceren en leerkrachten te trainen in het gebruik hiervan. Alle leermiddelen worden van lokaal hout gemaakt. Kwaku is de bedrijfsleider in een kleine werkplaats waar hij met een aantal medewerkers een twintigtal verschillende leermiddelen maakt voor het basisonderwijs. De leermiddelen zijn prachtig afgewerkt en zijn te zien op de website: www.amoprogramme.org waar meer informatie over het AMO Programme te vinden is.
In elke regio in Ghana is inmiddels één school waar de leermiddelen van AMO geïntroduceerd zijn en waar leerkrachten en leerlingen hiermee kunnen werken. Dit zijn de zgn. modelscholen en met behulp van de trainings-unit van AMO hoopt men verspreiding van ‘actief leren’ te bereiken . Het onderwijs in Ghana kan over weinig financiële middelen beschikken en zowel Kwaku als de overige betrokkenen bij het AMO Programma realiseren zich dat de verwezenlijking van hun idealen nog veel inzet, doorzettingsvermogen en tijd zal vragen.
In Nederland is Stichting ABaCus de partner van het AMO Programma. Met enthousiasme en vertrouwen werken de leden van beide organisaties samen aan de droom van actiever, effectiever en leuker onderwijs. Naast regelmatig overleg, advisering en het verwerven van financiële middelen (bijvoorbeeld voor het inrichten van een modelschool) ziet ABaCus het ook als haar taak om mensen in Nederland te informeren over Ghana en het onderwijs aldaar.