Heet en dor.
Burkina Faso.
Een straatarm land in het westen van Afrika.
Een land waar jij en ik nooit zullen wennen.
Zelfs niet met meer comfort.
Zelfs niet zonder honger.
Je zult er maar geboren zijn.
Je zult er maar kind zijn …

Er heerst armoede in Burkina Faso.
Honger, onkunde, onwetendheid, machteloosheid.
Er wordt een doorlopende strijd gevoerd tegen het schrale land, dat echter ook van een onvoorstelbare schoonheid is. Een land van adembenemende vlakten begroeid met geel gras, reikend tot aan de horizon. Een land waar de stilte nog hoorbaar is en waar de stem van de immer waaiende wind je gedachten meevoert en je geest leeg maakt. Een stilte die doorklinkt in het zacht ruisen van de bladeren en een lied zingt van lang geleden.

Ook in Burkina Faso kennen de mensen dezelfde gevoelens, dezelfde emoties en dezelfde twijfels als wij die kennen. Het zijn mensen zoals jij en ik, het zijn kinderen zoals die van ons en het zijn families die uiteindelijk maar één ding wensen: liefde voor elkaar, leven met elkaar en gezondheid voor allemaal. In Burkina Faso zijn deze wensen vaak niet zo gemakkelijk te vervullen als bij ons het geval is. Het doorlopend gebrek aan schoon drinkwater, gebrek aan kennis, slechte infrastructuur, extreme droogte en armoede, zijn zomaar enkele zaken waarmee wij in West-Europa niet of niet in die mate te kampen hebben.
De klimaatomstandigheden in Burkina Faso zijn een zware beproeving voor mens en dier. Zon, wind, droogte, regen, dit alles in extreme mate. Leven in een dorp in Burkina Faso is je doorlopend aanpassen aan de wetten van de natuur, omdat je geen keuze hebt.
Door de armoede kan de strijd tegen de natuur niet worden gewonnen. Een groot probleem is het gebrek aan water en dan met name schoon drinkwater. De oude waterputten die nog veel te vinden zijn in de verscholen dorpjes, zijn levensgevaarlijk door het lage muurtje eromheen. Het water is bovendien van slechte kwaliteit doordat het van een mindere diepte komt dan het water uit de professioneel aangelegde pompen. Dit pompwater is afkomstig van een diepte van wel 80 meter en daardoor veel zuiverder dan het putwater.

Het is niet de eerste keer dat ik in Burkina Faso ben. Als bestuurslid van de stichting Kinderhulp Burkina Faso bezoek ik jaarlijks dit land en elke keer opnieuw word ik diep geraakt door de hartelijkheid van de bewoners maar ook door de onophoudelijke strijd die deze mensen moeten leveren tegen armoede, honger en ziekte.

Ik neem je mee naar Mané, een dorpje zoals er zovele zijn, midden in de ‘bush’, ver weg van de bewoonde wereld. De mensen leven er in eenvoudige lemen hutjes met rieten daken. Een wandeling door dit dorpje brengt mij eeuwen terug in de tijd. Geiten, varkens, kippen, schapen, allerlei soorten dieren lopen er tussen de hutjes door. De bodem is droog en arm. Geen rijkdom, geen overdaad.
Straten zijn er niet, winkels evenmin. De karige en eentonige maaltijden zijn er dankzij eigen landbouwopbrengsten. Mensen leven in harmonie en met respect voor de natuur en voor elkaar, ongeacht hun godsdienst. Velen zijn moslim en hebben zelfs meerdere vrouwen. Voor ons een vreemd idee, voor hen een doodnormale zaak.
Rijk word je er nooit. Je bent rijk wanneer je eten hebt voor de dag van vandaag. Je bent rijk wanneer je kinderen gezond zijn. Ware rijkdom wordt bepaald door het vee dat je bezit, niet door geld. Geld is slechts voor hen die staan boven het ‘normale’ volk.

In het dorpje ontmoet ik Assietta. Ze is pas tien jaar oud en moet elke ochtend enkele kilometers lopen naar de dichtstbijzijnde waterput om water voor haar familie te halen. Op haar blote voetjes loopt ze de lange weg in de brandende zon. Op haar hoofd draagt ze een lege emmer. Bij de waterput ontmoet ze andere kinderen die net als zij op pad zijn gestuurd om water te halen. Assietta laat een zak, gemaakt van oude autobanden waaraan een lang touw is bevestigd, door het draaien aan een zwengel naar beneden zakken in de put, totdat hij onzichtbaar en op grote diepte met een plons in het water belandt. Ze draait weer aan de zwengel, nu om de met water gevulde zak omhoog te hijsen. Ze schenkt het water over in de oude emmer. Dit proces herhaalt zich wel 15 keer, totdat de emmer vol is. Haar tengere armpjes raken vermoeid en het wordt na iedere gevulde waterzak gevaarlijker omdat ze door de toenemende vermoeidheid nauwelijks haar evenwicht kan houden. Het lage muurtje rondom de put biedt weinig of geen bescherming. Ze kan er met gemak overheen vallen, diep in de donkere waterput.
Eindelijk is de emmer vol. Assietta tilt de het loodzware ding op haar kinderhoofd en begint aan de weg terug naar haar dorpje en naar de hut. Het wordt steeds warmer. Haar maag is leeg, want het ontbijt van vanmorgen was hetzelfde als het ontbijt van gisteren: geen ontbijt. Assietta weet niet beter en ook haar ouders hebben het nooit anders gekend, maar hoeveel draaglijker zou het leven zijn voor mens en dier als er in haar dorp in de nabijheid van haar hut een waterpomp zou zijn? Een pomp waarmee vanuit grote diepte fris water kan worden opgepompt, simpel, veilig en toegankelijk voor iedereen.
Zonder water is leven onmogelijk. Echter om zoveel inspanning te moeten verrichten om dagelijks aan het broodnodige water te komen, is onmenselijk. En toch, ook vanochtend, ook gisteren en ook morgen weer zal Assietta deze weg gaan, omdat zij en haar familie en alle overige dorpsbewoners geen andere keus hebben.

Ik worstel met mijn gevoelens, mijn vragen die steeds weer opduiken: hoe is het in deze tijd nog mogelijk dat dit kleine meisje zo’n lange weg moet gaan om aan water te komen?
Ik kijk haar na en zie een nieuw project voor onze stichting, een nieuwe uitdaging: een waterpomp voor het dorpje Mané, zodat voor Assietta en alle anderen straks zonder inspanning en zonder gevaar de bron van alle leven bereikbaar zal zijn: schoon water.

Water

Het dorre land snakt
ingehouden
naar het vruchtbare water
kinderen
krassen met hun handjes
in de keiharde grond
geen morgen die zekerheid biedt
geen hoopvol later
maar in hun ogen
lees ik
het onwrikbare vertrouwen
in de natuur
dat alles wat gebeurt
staat geschreven
in het onzichtbare deel
van ons bestaan

respect voor wat er is
geloof in wat komt
en dankbaarheid
voor wat is geweest

zo is het leven
kwetsbaar als een druppel water
opgevangen in een kinderhand
in een ver, dor land …

Contact
Stichting Kinderhulp Burkina Faso
Ingrid Schouten-Minten
ingridschouten-minten@ziggo.nl
http://www.kinderhulpbf.nl